مقدمه: در مطالعه محلول الکترولیتها لازم است همواره ناایده آلی و تجمع یونی با هم مورد توجه قرار گیرد. موضوع تجمع یونی درمحلول الکترولیتها برای چندین دهه به عنوان قلمرویی فعال و جالب در پژوهشهای علمی بوده است. انحراف یک محلول الکترولیت قوی از حالت ایده آلی بخشی در نتیجه ناایده آلی است و بخشی مربوط به تجمع یونی می باشد. سهم ناایده آلی را می توان از راه محاسبه ضرایب فعالیت به کمک یک مدل مناسب ارزیابی نمود و سهم تجمع یونی به کمک مدلهای نظری و روشهای تجربی مناسب قابل ارزیابی است.هدف :تعیین قابلیت حل شدن پتاسیم نیترات در آب در دمای 25oC ، تخمین ضریب فعالیت به کمک یک مدل مناسب، به کاربردن محاسبات دوری در تخمین سهم تجمع یونی در قابلیت حل شدن ترکیب یونی مورد نظر در حلال و دمای انتخاب شده.روش بررسی: پتاسیم نیترات از شرکت مرک تهیه شد و بدون خالص سازی بیشتر به کاربرده شد. محلول سیر شده پتاسیم نیترات در آب یون زدایی شده در دمای 25oC تهیه شد و قابلیت حل شدن نمک مذکور از راههای تبخیر حلال و اسپکتروفتومتری نشری در دمای یاد شده تعیین گردید.نتایج:از مقایسه مقدار ثابت حاصلضرب حلالیت ترمودینامیکی (Ksp(th)=exp(-DGo/RT)), Ksp(th) و ثابت حاصلضرب حلالیت، (K¢sp=s2¦2±)K¢sp حاصل از این کار معلوم شد که آن دو تفاوت زیادی از هم دارند. ( sحلالیت پتاسیم نیترات و  ¦±میانگین ضریب فعالیت پتاسیم نیترات در محلول سیر شده در دمای 25oC بر پایه مدل وان ریسل برگ- ایزنبرگ می رساند).نتیجه گیری:تفاوت میان ثابت حاصلضرب حلالیت ترمودینامیکی،Ksp(th) ، پتاسیم نیترات و حاصلضرب حلالیت،K¢sp، آن، از راه به کار بردن هم زمان مدل وان ریسل برگ– ایزنبرگ برای تخمین ¦± ونظریه های تجمع یونی به خوبی قابل توضیح است.

پتاسیم که بعد از ازت، فراوان ترین میزان مصرف عناصر در گیاهان را دارد، کارکردهای بسیار مهمی برای تنظیم پتانسیل اسمزی سلول، حفظ و نگهداری آماس، نمو سلول و فعالیت روزنه دارد. نیشکر (Saccharum officinarum L.) محصول مهم برای تامین قند و صنایع جانبی است و با توجه به زیست توده بالا، نیاز به جذب مقدار زیادی پتاسیم در سراسر چرخه حیات خود دارد. این تحقیق در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در مزرعه تحقیقات کاربردی کشت و صنعت امیرکبیر انجام شد. برای انجام تحقیق، تیمار کود نیترات پتاسیم در سه سطح شاهد، 75 و 150 کیلوگرم در هکتار اعمال شد. در طی اجرای طرح تراکم، عملکرد، وزن ساقه، میزان پتاسیم قابل جذب، پتاسیم تثبیت شده و ساختار تشریحی بخش های هوایی گیاه مطالعه گردید. اعمال تیمار کود پتاسیم بر میزان تراکم و عملکرد گیاه در مزرعه تغییرات معنی داری نشان نداد. همچنین میزان پتاسیم تثبیت شده تحت تاثیر تیمار کود پتاسیم تغییرات معنی داری را نشان نداد، اما در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار، اختلاف معنی داری در میزان پتاسیم قابل جذب دیده شد. میزان وزن ساقه در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نسبت به نمونه شاهد و تیمار 75 کیلوگرم در هکتار، اختلاف معنی داری نشان داد. اغلب صفات تشریحی، تغییرات معنی داری را در گیاه نیشکر تحت تیمار پتاسیم نشان دادند. مصرف کود پتاسیم در زمان استفاده موجب بهترشدن شرایط رشد نیشکر نشد. تغییرات تشریحی اندام های هوایی به مصرف کود پتاسیم بیانگر سازگاری تشریحی گیاه به افزایش پتاسیم خاک است.

به منظور بررسی تاثیر نیترات پتاسیم بر رشد و نمو چمن لولیوم در شرایط شور، آزمایشی با غلظتهای مختلف نیترات پتاسیم (صفر، 5، 10 و 15 میلی مولار) و دو غلظت شوری کلرید سدیم (صفر و 60 میلی مولار) به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که شوری تاثیر معنی دار (P≤0.01) کاهنده ای بر خصوصیات رشد و نموی گیاهان داشت. در شرایط شوری، افزایش نیترات پتاسیم تا حد 10 میلی مولار، ویژگیهای رشد و نموی را افزایش داد ولی، در غلظت 15 میلی مولار نیترات پتاسیم و شوری، رشد و نمو گیاهان به شدت کاهش یافت. علت کاهش خصوصیات رشد و نموی در تیمار شوری و نیترات پتاسیم پایین (صفر میلی مولار) خشک شدن گیاهان در اواخر آزمایش بود. شوری بر غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و نیترات در گیاه اثرات کاهشی معنی داری داشت ولی غلظت سدیم و کلر افزایش یافت. تاثیرات متقابل شوری و نیترات پتاسیم بر نسبت K/Na در گیاه غیر معنی دار بود. در تیمار شوری، نسبت K/Na بشدت کاهش یافت، ولی با افزایش غلظت نیترات پتاسیم بر نسبت K/Na افزایش پیدا کرد. غلظت کلر در گیاه در تیمار شوری، با افزایش مقدار نیترات پتاسیم به طور معنی داری کاهش یافت و در تیمار نیترات پتاسیم صفر میلی مولار، غلظت آن 58% بالاتر از تیمار نیترات پتاسیم 10 میلی مولار بود. در این آزمایش، شوری بر غلظت پرولین تاثیر معنی دار نداشت ولی افزایش شوری همراه با غلظت بالای نیترات پتاسیم مقدار پرولین را در گیاهان افزایش داد. به طور کلی، کاهش کلر و افزایش پرولین و نسبت K/Na شاید از دلایل عمده بهبود رشد در غلظت 10 میلی مولار نیترات پتاسیم باشد.

سبزی های برگی از مهم ترین منابع روزانه تامین نیترات در انسان هستند. بدین منظور برای بررسی اثر سطوح مختلف نیترات و زمان برداشت بر انباشت نیترات و غلظت عناصر آهن، روی، مس و پتاسیم و فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در کاهو و اسفناج، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و 8 تیمار در محلول غذایی هوگلند و آرنون با دو سطح نیترات (10 و 20 میلی مول در لیتر) و دو زمان برداشت (29 و 46 روز) بر روی دو گیاه کاهو و اسفناج انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش غلظت نیترات در محلول، انباشت نیترات در ریشه و اندام هوایی دو گیاه و هم چنین فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در اندام هوایی آنها به طور معنی داری در سطح 5 درصد افزایش یافت، درصورتی که وزن خشک اندام هوایی، غلظت آهن و مس در هر دو گیاه کاهش و غلظت پتاسیم و روی در اندام هوایی آنها در هر دو زمان برداشت افزایش یافت. گذشت زمان موجب تشدید انباشتگی نیترات و کاهش فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در اندام هوایی دو گیاه شد. غلظت آهن، مس و پتاسیم در اندام هوایی دو گیاه، با گذشت زمان کاهش یافت، درحالی که غلظت روی در اندام هوایی آنها با گذشت زمان افزایش یافت. نتایج نشان داد افزایش غلظت نیترات در محلول بیش از ظرفیت گیاه برای احیا و جذب خالص آن، منجر به انباشتگی آن در گیاه شد که با گذشت زمان تشدید یافته و سبب کاهش عملکرد و غلظت آهن و مس و هم چنین کاهش فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در اندام هوایی کاهو و اسفناج شده است.

ترکیدگی قبل از برداشت میوه مرکبات نابسامانی فیزیولوژی می باشد که با کاهش مقدار محصول قابل عرضه به بازار، خسارت قابل توجهی را به تولیدکنندگان ارقام حساس وارد می کند. مدیریت درست تغذیه درختان و توجه ویژه به سه عنصر کلیدی پتاسیم، کلسیم و بور که در استحکام دیواره های سلولی و یکپارچگی پوست میوه نقش دارند، می تواند در کاهش شدت ترکیدگی موثر باشد. بر این اساس، آزمایشی به منظور بررسی اثرات محلول پاشی برگی نیترات پتاسیم یک درصد، نیترات کلسیم یک درصد و بوریک اسید نیم درصد در زمان پایان ریزش جودرو بر کاهش شدت ترکیدگی و برخی صفات میوه نارنگی ʼ, پیجʻ,در رامسر (پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری) طی دو سال 1397 و 1398 انجام گرفت. این پژوهش به صورت تجزیه مرکب در زمان شامل دو فاکتور سال های انجام آزمایش و تیمارهای مختلف محلول پاشی عناصر غذایی بود که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که تیمارها به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد شدت ترکیدگی قبل از برداشت میوه را کاهش داده و موجب افزایش محصول و بهبود صفات کمی و کیفی میوه شدند، اما در عین حال بر فعالیت آنزیم پلی گالاکتوروناز، تراکم سلولی گلگاه و قطر ناف بی اثر بوده اند. در نهایت، می توان محلول پاشی برگی عناصر غذایی به ویژه نیترات پتاسیم یک درصد را به عنوان روشی موثر برای کنترل ترک خوردگی قبل از برداشت و افزایش کمیت و کیفیت میوه نارنگی ’, پیج‘,پیشنهاد کرد.

این تحقیق به منظور بررسی اثر غلظت های مختلف نیترات پتاسیم (0، 4، 8 و 12 میلی مولار) بر رشد و وزن خشک اندام های گیاهی و کلروفیل و فنل کل در ریحان (Ocimum basilicum L. ) آلوده به Colletotrichum gloeosporioides انجام گرفت. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در گلخانه اجرا گردید. نتایج نشان داد که در گیاهان آلوده به بیمارگر، خصوصیات رشدی، وزن خشک اندام های هوایی، رنگیزه های فتوسنتزی و فنل کل کاهش یافتند. کاربرد نیترات پتاسیم بویژه غلظت 12 میلی مولار در شرایط تنش توانست با افزایش مقدار رنگیزه های فتوسنتزی و فنل کل در گیاه ریحان، منجر به کاهش بیماری و افزایش صفات سطح برگ، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی نسبت به گیاهان شاهد (غلظت صفر نیترات پتاسیم) شود. تیمار نیترات پتاسیم تأثیر معنی داری بر وزن خشک ریشه و تعداد برگ در مقایسه با گیاهان نداشت ولی بطور معنی داری میزان نیترات و فعالیت نیترات ردوکتاز را افزایش داد.

بیان مساله: حساسیت دندانی، درد زودگذر و تیز در پاسخ به تحریکات گرمایی، خشک کردن، لمس و عوامل تحریک کننده و شیمیایی است. بیشتر دندان های زنده پس از آماده سازی برای پروتز ثابت، به علت عریان شدن توبول های عاجی به حساسیت دچار می شوند. موادی گوناگون، مانند نیترات پتاسیم و گلوما برای کاهش حساسیت در دسترس هستند، که تایید اثربخشی آنها به انجام بررسی های بالینی پیوسته و دقیق وابسته است.هدف: این بررسی با هدف مقایسه اثر دو ماده یاد شده، که دارای ساز و کار اثر متفاوت هستند، بر کاهش حساسیت مراجعه کنندگان به بخش پروتز ثابت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران انجام گرفت.مواد و روش: این بررسی به شیوه تجربی بود و بر 75 دندان زنده پایه پروتز ثابت در 25 بیمار واجد شرایط انجام شد. پس از معاینه ها و بررسی های نخستین و تکمیل برگه ها، اندازه حساسیت دندان های زنده پایه پروتز ثابت بیمار با استفاده از آزمون حساسیت هوا (Air sensitivity) و (V.A.S.) پیش از تراش، پس از تراش، پس از کاربرد مواد و پیش از سمان کردن اندازه گیری شد. در همه نمونه ها، میزان حساسیت پیش از تراش می بایستی صفر باشد. در هر بیمار، به صورت تصادفی بر روی یک دندان پایه، نیترات پتاسیم، بر روی دیگری، گلوما و یک دندان پایه، به عنوان شاهد بدون کاربرد هر گونه ماده ضد حساسیت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری paired t-test و t-test ارزیابی شدند.یافته ها: یافته های این پژوهش نشان داد، که هر دو ماده نیترات پتاسیم و گلوما در کاهش حساسیت دندان های زنده پایه تراش داده شده برای پروتز ثابت موثر بودند، ولی ماده نیترات پتاسیم در مراحل پس از کاربرد و پیش از سمان، نسبت به گلوما در زمان های یاد شده کاهش حساسیت بیشتری نشان داد. در ضمن، در 88 درصد دندان های گروه گلوما، پس از کاربرد ماده گفته شده، درد خفیف ضربان دار (زق زق) به مدت چند دقیقه وجود داشت.نتیجه گیری: استفاده از هر دو ماده (نیترات پتاسیم و گلوما) بر کاهش حساسیت دندان های زنده پایه پروتز ثابت تراش خورده سودمند و موثر هستند و در مقایسه میان دو ماده، نیترات پتاسیم، در کاهش حساسیت این دندان ها اثری بیشتر دارد. پس، می توان از این مواد، به ویژه نیترات پتاسیم، به عنوان یک برنامه درمانی بهره جست.

در آزمایش حاضر، پاسخ دانهال های پسته (Pistacia vera L. ) بادامی زرند به شوری بر اساس فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز، برخی شاخص های بیوشیمیایی و تجمع یون ها ارزیابی شد. تیمارهای شوری (0، 75 و 150 میلی مولار کلریدسدیم) و نیترات پتاسیم (0، 10و 15 میلی مولار) اعمال شده و نمونه برداری پس از 100روز انجام شد. نتایج نشان دادند در غلظت 75 میلی مولار کلریدسدیم و 10 میلی مولار نیترات پتاسیم، بیشترین فعالیت نیترات ردوکتاز برگ بود و کمترین فعالیت آنزیم نیترات ردوکتاز در تیمار کلرید سدیم 150 میلی مولار و 10 میلی مولار نیترات پتاسیم و یا 150 میلی مولار کلریدسدیم وجود داشت. در گیاهان تحت تنش شوری که با نیترات پتاسیم در غلظت های 10 یا 15 میلی مولار تیمار شده بودند، میزان نیترات برگ بیشتر از گیاهان تیمار نشده با نیترات پتاسیم بود. کاربرد نیترات پتاسیم به طور معنی داری نیترات ریشه را در گیاهان تحت تنش شوری افزایش داد. تیمار کلرید سدیم، اسید آمینه کل در برگ را کاهش داد ولی در گیاهان تیمار شده با 75 میلی مولار کلرید سدیم بدون کاربرد نیترات پتاسیم این کاهش وجود نداشت. در هر تیمار شوری، کاربرد 10 یا 15 میلی مولار نیترات پتاسیم موجب کاهش اسیدآمینه کل در ریشه دانهال های پسته شد. میزان یون های سدیم، پتاسیم و کلر به طور معنی داری توسط تیمارهای کلریدسدیم و یا نیترات پتاسیم قرار گرفت. نتایج نشان داد دریافت و اسیمیلاسیون نیترات در برگ و ریشه دانهال های پسته به طور معنی داری توسط کاربرد مداوم پتاسیم نیترات تغییر یافت.